سیب‌زمینی در ایران به اشکال مختلفی تولید می‌شود، از جمله سیب‌زمینی خوراکی، بذری و صنعتی.
گونه‌های معروف سیب‌زمینی ایرانی شامل “آگریا”، “مارفونا”، “سانتا”، “بانبا” و “فونتانه” هستند که هر کدام ویژگی‌های خاصی از نظر کیفیت، مقاومت به آفات و سازگاری با شرایط اقلیمی دارند.
ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ سیب‌زمینی، حدود 5.3 میلیون تن سیب‌زمینی در سال 2021 تولید کرد.
در سطح جهانی، کشورهایی مانند چین، هند و روسیه از بزرگترین تولیدکنندگان هستند.
صادرات جهانی سیب‌زمینی حدود 50 میلیون تن در سال است.
برترین صادرکنندگان سیب‌زمینی در جهان
کشورهای اصلی صادرکننده سیب‌زمینی در جهان شامل هلند، فرانسه، آلمان، کانادا و آمریکا هستند.
این کشورها به دلیل زیرساخت‌های قوی در زمینه تولید و فرآوری سیب‌زمینی، سهم عمده‌ای از بازارهای جهانی را در اختیار دارند.
هلند به‌عنوان پیشرو در صادرات سیب‌زمینی شناخته می‌شود و به بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی سیب‌زمینی صادر می‌کند.
در اروپا، محصولات سیب‌زمینی اغلب به صورت فرآوری‌شده مانند چیپس و سیب‌زمینی نیمه‌آماده صادر می‌شوند، که بخش بزرگی از درآمد صادراتی این کشورها را تشکیل می‌دهد.
مقاصد صادرات سیب‌زمینی ایران و رقبا
ایران به کشورهای متعددی سیب‌زمینی صادر می‌کند که شامل روسیه، قزاقستان، ازبکستان، آذربایجان، و ترکمنستان می‌شود.
در سال 2021، حدود 855 هزار تن سیب‌زمینی از ایران صادر شد، که به رشد 16 درصدی نسبت به سال قبل اشاره دارد.
ایران در بازارهای این کشورها با رقبای جدی مانند پاکستان و چین مواجه است که در تلاش‌اند سهم بازار بیشتری کسب کنند.
رقبای اصلی ایران شامل کشورهایی مانند پاکستان هستند که به دلیل برداشت زودهنگام سیب‌زمینی، توانسته‌اند سهم بازار بیشتری از اروپا و آسیای مرکزی به دست آورند.
صادرات سیب‌زمینی به افغانستان
افغانستان یکی از بازارهای اصلی سیب‌زمینی ایران بوده است، اما در سال‌های اخیر واردات از ایران کاهش یافته است.
میزان صادرات سیب‌زمینی به افغانستان در سال 2021 حدود 17 درصد کاهش یافته است.
اما به طور کلی صادرات مواد غذایی به افغانستان با افزایش همراه بوده است.
بیشتر سیب‌زمینی‌های صادرشده به افغانستان از نوع آگریا هستند که به دلیل کیفیت بالا و قیمت رقابتی مورد استقبال قرار می‌گیرند.
با این حال، بازار افغانستان به تدریج تحت تأثیر محصولات کشورهای دیگر نیز قرار گرفته است.
شهرهای تولیدکننده سیب‌زمینی در ایران
ایران از نظر جغرافیایی تنوع خوبی در تولید سیب‌زمینی دارد.
استان‌های همدان، اردبیل، اصفهان، فارس و خراسان رضوی از جمله مهم‌ترین مناطق تولید سیب‌زمینی هستند.
همدان به‌عنوان قطب تولید سیب‌زمینی ایران شناخته می‌شود و بخش بزرگی از تولید داخلی را به خود اختصاص داده است.
همچنین استان‌های اردبیل و گلستان نیز سهم قابل توجهی در تولید سیب‌زمینی دارند، که بخشی از محصولات این مناطق به کشورهای خارجی صادر می‌شود.
